Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.

Komu przysługuje pomoc?

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej (jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej) przysługuje:

1. Osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy lub w związku z uzyskaniem w Rzeczpospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany.
3. Mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu.

Zasady przyznawania pomocy społecznej:

Świadczenia z pomocy społecznej udzielane są na wniosek:

• osoby zainteresowanej,
• jej przedstawiciela ustawowego,
• innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Pomoc społeczna może być także udzielana z urzędu (art. 102 ustawy o pomocy społecznej).

Kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń z pomocy społecznej:

1. dla osoby samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776 zł, zwanej „kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”
2. dla osoby w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 zł, zwanej „kryterium dochodowym na osobę w rodzinie”
3. dla rodziny, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej „kryterium dochodowym rodziny”

Przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w pkt 2-15 poniżej lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.

Powody przyznania świadczeń z pomocy społecznej

1. ubóstwo,
2. sieroctwo,
3. bezdomność,
4. bezrobocie,
5. niepełnosprawność,
6. długotrwała lub ciężka choroba,
7. przemoc w rodzinie,
8. potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi,
9. potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
10. bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
11. (uchylony)
12. trudność w integracji cudzoziemców, którzy w RP uzyskali status uchodźcy,
13. trudność w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
14. alkoholizm lub narkomania,
15. zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa,
16. klęska żywiołowa lub ekologiczna,

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

• przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń,
• pracy socjalnej,
• prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,
• analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,
• realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,
• rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Rodzaje świadczeń pieniężnych:

• zasiłek stały,
• zasiłek okresowy,
• zasiłek celowy,
• specjalny zasiłek celowy,
• zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie się.

Rodzaje świadczeń niepieniężnych:

• praca socjalna,
• posiłek,
• składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
• sprawienie pogrzebu,
• poradnictwo specjalistyczne,
• interwencja kryzysowa,
• schronienie,
• usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
• specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
• mieszkanie chronione,
• pobyt i usługi w domu pomocy społecznej.