Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobom uprawnionym tj. osobom uprawnionym do alimentów od rodziców na podstawie tytułów wykonawczych pochodzących lub zatwierdzonych przez sąd, jeżeli ich egzekucja okazała się bezskuteczna.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują:

1. obywatelom polskim,
    • jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez okres świadczeniowy, w którym otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego, chyba że dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
2. cudzoziemcom - pod warunkiem:
    • jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
    • przebywającym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, oraz zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach,
    • przebywającym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

Warunki nabywania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego:

a) osoby uprawnione do 18 roku życia,
b) gdy osoby uprawnione po ukończeniu 18 roku życia kontynuują naukę w szkole lub w szkole wyższej, nie dłużej niż do 25 roku życia,
c) gdy legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo.

Od 1 października 2020 roku kryterium dochodowe uprawniające do świadczenia z funduszu alimentacyjnego wynosić będzie 900,00 zł na osobę w rodzinie miesięcznie.

Zgodnie z art. 9 ust.2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, który w nowym brzmieniu wejdzie w życie z dniem 01 lipca 2020 r. i będzie miał zastosowanie po raz pierwszy przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na okres świadczeniowy rozpoczynający się od dnia 01 października 2020 roku.

Dodatkowo zgodnie z art. 9 ust. 2a ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie przekracza kwotę, o której mowa w ust.2, o kwotę nie wyższą niż kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej w okresie świadczeniowym na który jest ustalane prawo do tego świadczenia, świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie.

W przypadku gdy wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej, ustalona zgodnie z art. 2a, jest niższa niż 100 zł, świadczenie to nie przysługuje (art. 9 ust. 2a).

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości aktualnie zasądzonych alimentów, jednakże nie więcej niż 500,00 zł na jedną osobę uprawnioną

Jak uzyskać świadczenia z funduszu alimentacyjnego?

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego są przyznawane na wniosek osoby uprawnionej lub - gdy jest ona niepełnoletnia - na wniosek jej rodzica (przedstawiciela ustawowego).
Wniosek wraz z wymaganymi oświadczeniami oraz dokumentami składa się w Ośrodku Pomocy Społecznej w Dobrej.
Okres świadczeniowy w funduszu alimentacyjnym trwa od 01 października do 30 września, wnioski na nowy okres świadczeniowy można składać od dnia 03 sierpnia, a w przypadku wniosków składanych drogą elektroniczną – od dnia 01 lipca danego roku.

Składając wniosek na nowy okres świadczeniowy osoby które złożą wnioski w miesiącu sierpniu mają gwarantowaną wypłatę świadczeń w miesiącu październiku, osobom które złożą wnioski o przyznanie świadczeń w miesiącach wrzesień-październik świadczenia są wypłacane najpóźniej do końca listopada. Składając wniosek w czasie trwania okresu świadczeniowego świadczenia są przyznawane od miesiąca w którym wpłynął wniosek do końca września, czyli końca okresu świadczeniowego.

Wymagane dokumenty:

Do wniosku o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego należy dołączyć następujące dokumenty oraz oświadczenia:

1. dowód osobisty wnioskodawcy (do wglądu),
2. tytuł wykonawczy przyznający świadczenie alimentacyjne,
3. zaświadczenie od komornika sądowego (lub innego organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne) stwierdzające bezskuteczność egzekucji,
4. zaświadczenie od komornika sądowego (lub innego organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne) stwierdzające stan egzekucji w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy,
5. zaświadczenie o pobieraniu stypendiów szkolnych lub studenckich - dotyczy wszystkich członków rodziny,
6. zaświadczenie o uczęszczaniu przez osobę uprawnioną do szkoły lub szkoły wyższej - dotyczy osób pełnoletnich,
7. orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby uprawnionej,
8. zaświadczenia o dochodzie członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy - dotyczy wszystkich członków rodziny,
9. oświadczenie o dochodzie członków rodziny niepodlegającym opodatkowaniu uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy - dotyczy wszystkich członków rodziny,
10. oświadczenie o numerze rachunku bankowego na które mają być przelewane świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Oświadczenia składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Postępowanie wobec dłużnika alimentacyjnego

W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona do alimentów (dziecko za pośrednictwem swego przedstawiciela ustawowego) która nie nabyła prawa do pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego może złożyć do organu właściwego wierzyciela (oznacza to urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów) wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.
Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie, od komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji, zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów. W przypadku złożenia wniosku bez w/w zaświadczenia, organ właściwy wierzyciela wzywa organ prowadzący postępowanie egzekucyjne do przesłania zaświadczenia. Komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne jest obowiązany do przesłania zaświadczenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

W przypadku przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego organ właściwy wierzyciela „z urzędu” występuje z wnioskiem do organu właściwego dłużnika (oznacza to urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego) o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.

Po otrzymaniu w/w wniosku, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej, oraz odbiera od niego oświadczenie majątkowe.

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swych zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:

1. zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny, albo jako poszukujący pracy, w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny,
2. zwraca się do Powiatowego Urzędu Pracy o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego,
3. w razie braku możliwości aktywizacji zawodowej występuje z wnioskiem do starosty o skierowanie dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót publicznych, określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W przypadku uniemożliwienia przez dłużnika alimentacyjnego przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego, odmowy złożenia oświadczenia majątkowego oraz odmowy podjęcia prac, w ramach aktywizacji zawodowej, uchylania się od nich lub odmowy zarejestrowania się jako bezrobotny, odmowy zarejestrowania się jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny, organ właściwy dłużnika:

1. składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2020r., poz.1444),
2. kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.

Organ właściwy dłużnika informuje organ właściwy wierzyciela oraz komornika sądowego o podjętych działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego oraz o ich efektach.

Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej do alimentów, łącznie z ustawowymi odsetkami.